Prostat olmamak için ne yapmalıyız?
SORU:
Prostat hastalığına yakalanmamak için neler yapmalıyız? Bu hastalık genetik midir? Ailemden birinde varsa bende de olur mu? Genel olarak belli bir yaşı geçmiş erkeklerde görülür mü?
CEVAP:
Prostat doğuştan itibaren her erkekte bulunan ve idrar torbasının tam çıkışını çepeçevre saran bir salgı bezidir. İdrar yollarının savunmasını yapan ve meniye katılan birtakım değişik salgılar üretir. Prostat belirli bir yaştan sonra olan değil, doğuştan itibaren tüm erkeklerde bulunan bir organdır. Ancak belirli bir yaştan sonra prostat hormonlardaki değişimin de etkisi ile yavaş yavaş büyümeye başlar. Bu büyüme fizyolojiktir. Saçlara ak düşmesi, derinin kırışması gibi normal yaşamın bir parçasıdır. Prostatın 3 önemli hastalığı vardır. Bu üç hastalık bu organda genellikle değişik zamanlarda olmakla birlikte birbirinden tamamen ayrı olup aynı anda üçü birden de olabilir.
1- Prostatitler: Prostatın iltihabıdır. Ani çok şiddetli bir prostat iltihabı insanı hastaneye aceleyle getiren, idrarı yapamaz hale getiren bir hastalıktır. Ağırlıklı olarak gençlerde görülür. Cinsel yolla kadınlardan bulaşan mikroplarla oluşur. Hijyene dikkat etmemek de prostat iltihabına neden olabilir. Yüksek ateş ve idrar yapamama gibi şikayetlerle başlar ve kişiyi yatağa düşürebilir. Prostatın iltihabı tam olarak tedavi edilmesi zordur. Çünkü bu organın içine antibiyotikler zor geçer. İltihap bu nedenle kronik yani müzmin hale gelip yıllarca insanı süründürebilir. Bu nedenle cinsel yolla bulaşan hastalıklarda dikkatli tetkik ve doğru tedavi şarttır. Doğru tedavi edilmezse yıllarca bu durum devam eder ve kısırlık bile ortaya çıkabilir. Hastalıklı kişi ile birlikte beraber olduktan 1-2 hafta sonra idrar yolunda sızlama, kaşıntı, akıntı görülebiliyor ve bu durumdaki erkeğin üroloji uzmanına başvurması gerekir. Akıntıdan kültür yapılmadan rastgele kullanılan antibiyotikler kronik prostatit, kısırlık gibi kalıcı sorunlara yol açabilirler.
2-Prostatın büyümesi: Büyüyerek çevresinde bulunan idrar yolunu sıkılaştırması ve idrar yapmada zorluk oluşmasıdır. Bu hemen hemen herkeste normal olarak görülür. Sonuçta erkeklerin yüzde 10’u hayatlarının belirli bir döneminde prostatla ilgili bir sorundan dolayı ameliyat olurlar. Bir şekilde idrar yapmakta rahatsızlık hissedenlerin ise yüzde 30’u ameliyattık haldedir.
3-Prostat kanseri: İleri yaşlarda sık görülen bir başka tür prostat hastalığı da kanserdir. 60 yaşındaki insanlarda yüzde 30,70 yaşındaki insanların yüzde 40’ında kanser başlangıcı olacak kadar bozulmuş hücrelere rastlanır. Batı ülkelerinde trafik kazalarında ölen belirli yaşlardaki erkekler tarandığında 70 yaşındakilerin yarıya yakınında kanserli hücreler görülür.
Prostat kanseri erken aşamalarda yakalandığında tedavi edilip vücuttan yok edilebilir ve hastalıktan eser kalmaz. Ama geç teşhis edilirse bu hastalık kemiklere yayılırsa sadece idare edici tedaviler yapılır. Batı’da 40-45 yaşından itibaren PSA denilen bir tetkikle tarama yapılarak, kanser olup olmadığı araştırılır. Kadınların meme taraması yaptırdığı gibi erkeklerin de bu testi yaptırması gerekir. Basit bir kan testidir, 45 yaş sonrası her erkeğin 6 ayda bir yaptırmasını öneririm. Prostat büyümesi nedeni ile açık, kapalı veya lazer ile ameliyat olanlarda da bu risk devam ettiğinden PSA testi önemlidir.
